Door de Verenigde Naties is 15 september uitgeroepen tot Dag van de Democratie. Toevalligerwijs viel de Dag van de Democratie dit jaar samen met prinsjesdag.
In het kader van de Dag van de Democratie is enkele jaren geleden een “doe het zelf” handleiding geschreven voor gemeentes en provincies, over hoe zij om kunnen gaan met de Dag van de Democratie. Dit 56 pagina’s tellende document beschrijft tientallen activiteiten die gemeentes kunnen ondernemen waaronder een open gemeenteraad, een debat over democratie en mijn persoonlijke favoriet: speeddaten met politici.
De afgelopen zomer liep ik mij te verheugen op deze activiteiten maar tijdens de Dag van de Democratie gebeurde er helemaal……. niets.
Nu begrijp ik dat het dit jaar i.v.m. het corona virus lastig was om bepaalde activiteiten te organiseren maar zelfs een artikel in de Maasduinen Courant, een stukje op de gemeentelijke website, het zat er helaas niet in.
Na 15 september bekroop mij het enigszins ongemakkelijke gevoel dat het geen aandacht besteden aan de Dag van de Democratie in onze gemeente misschien ook wel een beetje in de lijn der verwachting had gelegen, want democratie en de gemeente Bergen leven toch een beetje op een gespannen voet met elkaar.
Er gebeuren in onze gemeente zaken die vrij ondemocratisch zijn: het EnergieLandgoed Wells Meer is daar een goed voorbeeld van waarbij, tussen de twee gemeenteraadsverkiezingen van 2018 en 2022 door, een project ter grootte van minstens zes keer de jaarlijkse gemeentelijke begroting wordt gerealiseerd, zonder dat de burgers zich daar ooit over uit hebben kunnen spreken.
Hieronder volgt een kleine opsomming van wat er allemaal mis gaat op het gebied van het respecteren van de democratie en het zorgvuldig verstrekken van informatie bij het project EnergieLandgoed Wells Meer:
Inwoners
De inwoners wordt verteld dat de gemeente Bergen in 2030 energieonafhankelijk zal zijn. Hoe de gemeente dat voor elkaar wil krijgen met een zonneveld en windmolens is volstrekt onduidelijk. Als de zon niet schijnt of de wind niet waait wordt er namelijk geen energie opgewekt. Bergen kan dan ook hooguit energieneutraal worden en zal in 2030 niet energieonafhankelijk zijn. Ook werd de burger vorig jaar verteld dat inwoners van de gemeente de duurzaam opgewekte energie konden afnemen, niets is minder waar. De opgewekte stroom wordt verkocht en geleverd aan het hoogspanningsnet, niet aan de inwoners van onze gemeente.
Blijf het hierbij, nee helaas niet
Gemeenteraad
De gemeenteraad van Bergen, u weet wel de gekozen volksvertegenwoordigers, wordt slecht geïnformeerd over het project. Veel informatie moeten de gemeenteraadsleden uit de media vernemen. Dit leverde Wethouder Splinter tijdens de gemeenteraadsvergadering van 21 september een motie van afkeur van de fractie KERN op. De gemeenteraad was namelijk niet geïnformeerd over een persconferentie m.b.t. de aankoop van gronden in Wells Meer, een aankoop met een totaalbedrag van 28 miljoen euro (de grootste grondverkoop ooit door de Provincie Limburg en een bedrag bijna zo groot als de totale jaarlijkse begroting van onze gemeente)
Blijft het hierbij, nee helaas niet
Omliggende gemeenten
Op woensdag 16 september vergaderde de gemeenteraad van Mook & Middelaar. Op de agenda stond de intentieovereenkomst Energielandgoed Wells Meer. Onze buurgemeenten (Venray, Gennep en Mook & Middelaar) is namelijk gevraagd 10 miljoen euro te investeren in EnergieLandgoed Wells Meer. In de brochure: “investeer mee in het energielandgoed Wells Meer”, die aan de gemeenteraad van Mook & Middelaar is gestuurd, valt te lezen hoe goed het rendement op het geïnvesteerde vermogen zal zijn. Hierbij is uitgegaan van een SDE (stimulering duurzame energie) subsidiebedrag voor zon van 88 Euro per MWh en een SDE subsidiebedrag voor wind van 71 Euro per MWh. Dit zijn echter bedragen uit lang vervlogen tijden. Voor EnergieLandgoed Wells Meer zijn de verwachte subsidiebedragen 63 euro per MWh voor zon en 50 euro per MWh voor wind energie. Blijkbaar was het communicatiebudget van 150.000 euro (alleen voor 2020) van het EnergieLandgoed, onvoldoende om een up-to-date informatiebrochure te maken. De inkomsten van het project zijn hiermee ruim 7 miljoen euro per jaar minder dan in de informatiebrochure wordt voorgespiegeld, het zal je buurgemeente maar zijn….
Blijft het hierbij, nee helaas niet
Provinciale staten
De bevoegdheid voor de vergunning van windturbines ligt bij Gedeputeerde Staten. In augustus werd echter besloten deze bevoegdheid over te dragen naar de gemeente Bergen. Reden hiervoor was het bereiken van een versnelling van de proceduretijd. Door dit besluit werd Provinciale Staten (wederom de gekozen volksvertegenwoordigers) buiten spel gezet. Saillant detail hierbij is dat in 2019 door Provinciale Staten een motie werd aangenomen waarin Gedeputeerde Staten werd verzocht bezwaar te maken tegen de bouw van 4 Duitse windmolens op een afstand van 1500 meter van nationaalpark de Meinweg vanwege de mogelijke nadelige gevolgen op de flora en fauna. De windmolens in Wells Meer worden op korte afstand van Nationaal park de Maasduinen geplaatst. Wat Provinciale Staten daarvan vindt zullen we echter nooit meer te weten komen. Zoals de Limburger het verwoordde: “Energielandgoed Wells Meer wordt er met een bulldozer doorheen gedrukt”.
Blijft het hierbij, nee helaas niet
Gedeputeerde staten
Gedeputeerde Staten stelt aan projecten binnen de energietransitie drie voorwaarden: Haalbaar, Betaalbaar en Draagvlak. Al vanaf het begin van het project wordt door onze wethouder aangegeven dat het draagvlak voor het Energielandgoed onder de inwoners van de gemeente Bergen erg groot is. Gedeputeerde Koopmans gaf in de commissievergadering LNR (landbouw natuur & ruimte) op 16 oktober aan dat het lokale draagvlak voor het Energielandgoed erg groot is. Dit draagvlak is nooit gemeten en dus ook niet bekend. Gedeputeerde staten wordt dus verkeerd voorgelicht.
Blijft het hierbij, nee helaas niet
Ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijkrelaties
In de zomer van 2019 heeft de gemeente Bergen het ministerie van Binnenlandse Zaken verzocht het Energielandgoed Wells Meer op te nemen binnen de Crisis en Herstelwet. Deze wet zorgt ervoor dat een gemeente sneller een besluit kan nemen over een ruimtelijk plan (procedures worden ingekort en het aantal vergunningen wordt teruggedrongen). In oktober 2019 werd dit verzoek gehonoreerd omdat de gemeente het doel had in 2030 energieonafhankelijk te zijn, een doelstelling die, zoals hierboven beschreven is, nooit gehaald gaat worden. Niet alleen de burger maar zelfs het ministerie wordt om de tuin geleid met de term “energieonafhankelijk”.
Ambitie en resultaatgerichtheid zijn mooie eigenschappen, ze mogen echter nooit ten kosten gaan van het respecteren van de democratie en het zorgvuldig omgaan met informatieverstrekking. In navolging van de fractie KERN wil ik als inwoner van de gemeente Bergen dan ook graag een motie indienen, een motie van treurnis, diepe, diepe, treurnis.